Likestilling ved NTNU:
Langt å gå
Kvinnene er i fleirtal på mange hovudfag, men dette
viser seg ikkje att i talet på kvinner i stipendiat- og
faste stillingar. Det er mennene som legg premissa ved
universiteta.
Kvinnelege hovudfagstudentar er i fleirtal på mange
fakultet ved NTNU. Auken i talet på kvinnelege studentar har
derimot ikkje avspegla seg i stillingshierarkiet ved NTNU.
Prosenttalet på kvinnelege stipendiatar ved NTNU i mars 1999
var 30. Det tilsvarande talet i 1995 var 27. Auken har altså
vore marginal dei siste fire åra.
- Dei viktige prosessar som skjer på hovudfagsnivå,
betyr ikkje at det vil bli rekrutert fleire kvinner i akademia.
Viss det skal skje, må det gjerast noko radikalt.
Det er Berit Skog, fyrsteamanuensis ved Institutt for sosiologi
og statsvitskap, som seier dette. I ei hovudfagundersøking
frå 1995 søkte ho forklaringar på gapet i
kvinneandelen mellom hovudfagsnivå og faste stillingar ved å
setja søkjelyset på den akademiske kulturen.
Mannleg hierarki
- For det fyrste må kvinna forholda seg til eit hierarki
som kanskje ikkje er tilpassa kvinner. Mange kvinner har omsorg
for born, medan menn i sterkare grad kan etterleva den akademiske
tidsrytmen.
Ei anna forklaring Skog peikar på er dei uuttalte normene
i akademika, som individualisme, konkurranse, prestasjon og
tidsdisiplinering.
- Dette er normer som tradisjonelt er knytta til menn, men som
kvinner må kjenna att, forholda seg til og meistra: Dei må
finna «koden». Kvinner må få betre sjølvkjensle
- gjera seg meir synleg. Kvinner må læra
nettverksbygging for å stå sterkare i kampen om
stillingar. Kvinner har stor kontaktflate, men sidan det på
universtitetet er mest menn, må ein også bli ein del
av deira nettverk.
- For det tredje blir det stilt krav om kompetanse hjå
personen som «skal klatra». Han eller ho må ha
motivasjon, god fagleg sjølvkjensle og ambisjonar, hevdar
Skog og viser til hovudfagsundersøkinga som seier at dette
ikkje er kvinner sitt hovudproblem.
- Problemet er tid. Menn har betre moglegheit til å
planleggja og gjennomføra eit normert studium. Dei får
dermed eit akademisk karriereforsprang på kvinner.
Ansvar for barnet
Offentlege utdanningsmeldingar føreslår
barnehageutbygging som ein strategi for å auka kvinnedelen i
akademika. Skog meiner slike forslag er paradoksalt ut i frå
eit likestillingssynspunkt:
- Det blir gitt ein utdanningspolitisk legitimitet til at borna
utelukkande er kvinner sitt ansvar. Forslaget gir dessutan ei
«privat» forklaring på at kvinner er fråverande
i vitskaplege posisjonar.
Hovudfagsundersøkinga viser at fleire menn enn kvinner
har kontorplass og utstyr som pc og telefon.
- Menn har betre arbeidsvilkår, noko som påverkar
studiemotivasjon og trivsel, og som gir ein materiell base for å
innarbeida seg sosialt og fagleg i ein akademisk marknad, seier
Skog.
Dei tre p-ane
- Sentrale normer ved universiteta er prestasjon, produksjon og
publikasjon. Undervising og rettleiing er ikkje like meriterande i
det akademiske vurderingssystemet. Universiteta har på den måten
marginalisert område der kvinner tradisjonelt har
kompetanse, det vil seie i mellommenneskelege forhold.
Hovudfagsundersøkinga viser at kvinnelege studentar
reagerer sterkare på på konkurranse og
prestasjonspress enn menn.
- Dette kan tyda på at kvinner føretrekkjer
samarbeidskultur framfor konkurransekultur.
Les
også: Mannsbastionen NTNU Les
også: - Topp å vera NTNU-kvinne |